Wat is franchise?
Naar schatting zijn er in Nederland ca. 1.400 franchiseformules actief. Zowel grote bekende formules als een heleboel startende en (dus) kleine formules. Elke branche leent zich in principe voor franchise, maar in Nederland komt deze vorm van commerciële samenwerking het vaakst voor in de sectoren food, non-food, horeca, zakelijke- en financiële dienstverlening. De sector die in de afgelopen jaren een opmars heeft weten te maken is de zorg, naar verwachting zal dit de komende jaren doorontwikkelen.
Wanneer u googelt naar de zoekterm “wat is franchise” is er geen eenduidige definitie te vinden over deze vorm van commerciële samenwerking. De volgende definitie hanteert Franchise Connect:
“Franchising is een hechte vorm van samenwerking tussen twee juridisch zelfstandige ondernemingen: die van de franchisegever en die van de franchisenemer, met als doel een win-win situatie te creëren voor alle betrokken ondernemingen.”
De franchisegever is de initiatiefnemer. De franchisegever heeft zijn of haar bedrijf of concept uitgebouwd tot een formule met een herkenbare naam en logo, die tegen vergoeding beschikbaar wordt gesteld aan de ondernemer die de franchise neemt: de franchisenemer. Daarnaast bevat de formule een combinatie van verschillende producten en diensten ten behoeve van franchisenemers. Denk aan gezamenlijke inkoop, marketing, administratieve diensten, huisstijl (inrichting vestiging etc.) en hulp bieden bij financiering.
Franchise: een toekomstbestendig businessmodel
De invloed van franchiseformules op het winkellandschap is de afgelopen jaren alleen maar toegenomen. Dit geldt ook voor de groei van het aantal vestigingen van franchiseformules. En niet alleen in het winkellandschap groeit franchise! We zien dat steeds meer sectoren een franchisemodel of soortgelijk samenwerkingsmodel toepassen in hun eigen groeistrategie. Daarnaast treden steeds meer internationale en jonge formules toe op de Nederlandse markt. Het investeringsklimaat in Nederland is aantrekkelijk. De wet- en regeldruk is milder in vergelijking met bijvoorbeeld franchising in de Verenigde Staten. De Nederlandse bevolking beheerst bovendien de Engelse taal relatief goed en Nederland wordt vaak als “springplank” gebruikt richting andere delen van Europa.
Kortom: franchise heeft als bedrijfsmodel absoluut toekomst! De toekomstbestendigheid van het bedrijfsmodel franchise staat of valt echter met een goede relatie tussen franchisegevers en franchisenemers.
Hard franchise versus soft franchise?
De franchisenemer is een ondernemer die graag bepaalde werkzaamheden uitbesteedt tegen bepaalde condities. Een conditiestelsel kan bestaan uit een entreefee, royalty fee, marketingfee, omzetfee of andere varianten. Voor deze vergoedingen verleent de franchisegever het recht aan de franchisenemer om zijn merk, concept, knowhow, ondersteuning, verkoopmethodieken en middelen te gebruiken voor de afzet van goederen en/of diensten.
Vaak wordt er gesproken over hard franchise en soft franchise. Met andere woorden: hoe “harder “de formule is, des te meer een franchisenemer gebonden is aan regels en dus beperkter in zijn of haar ondernemersvrijheid.
De werkelijkheid ligt echter genuanceerder! Harde en zachte elementen in een formule kunnen uitstekend naast elkaar bestaan! Vergelijk het met een (inter)nationale organisatie met lokale werkmaatschappijen of filialen. Ook in dit soort organisaties is er een verdeling van rollen, taken en verantwoordelijkheden. Ook dan zullen er afspraken gemaakt worden. Sommige afspraken zijn bindend, andere zijn veel meer geënt op sturing of het geven van richtlijnen.
Bij een franchiseformule is dit niet anders! En daar waar er sprake is van een grote rol van de centrale organisatie zullen de afspraken hierover hard zijn. Maar evengoed kan een franchisenemer lokaal excelleren omdat hij lokaal het verschil maakt met zijn eigen ondernemerschap of specifieke “skills”. De daadwerkelijke invulling van het afsprakenstelsel zal voor elke franchiseformule weer anders zijn.